نقش جشنوارهی موسیقی جوان در معرفی موسیقی نواحی چیست؟ بهرام مهربخش: فاجعه است که مردم «کیبورد» را میشناسند و «دوتار» را نه
«بهرام مهربخش» (داور بخش موسیقی نواحی در شاخه موسیقی جنوب) به نقش جشنواره موسیقی جوان در معرفی موسیقی نواحی اشاره کرد و گفت: «طبیبعی است که برگزاری جشنوارههای مختلف از جمله جشنواره موسیقی جوان در زمینه موسیقی به معرفی این هنر و تشویق جوانان به آموختن کمک میکند به شرط آنکه استمرار و تداوم داشته باشد.»
این نوازنده نی انبان ادامه داد: «برگزاری مستمر جشنواره؛ یکی از عواملی است که موجب معرفی موسیقی نواحی مختلف ایران به نسل جوان میشود. به نظرم بهتر است جشنواره به صورت فصلی برگزار شود تا تاثیرش دوچندان شود. کرد و لر و ترک و فارس و بلوچ در این جشنواره حضور پیدا میکنند و به اجرای برنامه میپردازند پس همه جشنوارههای موسیقی، چه فجر، چه جوان و چه جشنواره موسیقی نواحی به نزدیکی قومیتها و فرهنگهای مختلف کمک میکند و چه پیوند دهندهای بهتر از موسیقی که مرز و محدوده نمیشناسد و همه آدمها با هر زبان و نژاد و قومیت و فرهنگی با آن ارتباط برقرار میکنند و از شنیدنش لذت میبرند.»
مهربخش در ادامه به نقش مهم صدا و سیما در معرفی موسیقی محلی اشاره و بیان کرد: «تبلیغ، عامل بسیار مهمی در شناخت است. ما مرتب از تهاجم فرهنگی سخن میگوییم اما هنوز سازهای اصیل خود را که نشاندهنده و روایتگر فرهنگ و پیشینه فرهنگیمان هستند را نشان نمیدهیم. خود من بیشتر از ۱۰ بار برای اجرای برنامه به تلویزیون دعوت شدهام اما شاید دو بار سازم را نشان دادهاند. چرا باید تنها خواننده را نشان بدهند و بدون ساز، «پلی بک» کنند؟»
او گفتههای خود را با این پرسش ادامه داد که راستی چرا جوانان کیبورد و ارگ و گیتار را میشناسند اما کمتر شناختی از دوتار و کمانچه و نیانبان دارند؟ قطعا یکی از دلایل این است که سازهای غربی را از طریق ماهواره و شبکههای اجتماعی میبینند اما هیچ شبکه تلویزیونی نیست که ساز را پشت گلدان پنهان نکند.
به گفته این نوازنده برای رویارویی با تهاجم فرهنگی، باید به تقویت فرهنگ خودی پرداخت؛ پس ضرورت دارد مسئولان فرهنگی بهجای آنکه تنها به موسیقی پاپ و موسیقی ردیف-دستگاهی فکر کنند به فکر دوام و بقای فرهنگ و هنر این مرزوبوم باشند. به عبارتی تنها به هنرمندان و گروههایی فکر نکنند که مخاطبان بیشتری دارند و شناخته شدهترند. اصلا اگر طرز تفکر متولیان فرهنگی اینگونه باشد، معلوم نیست چه بر سر موسیقی نواحی میآید چراکه هنرمندان اینگونه از موسیقی، آنچنان که باید و شاید شناخته شده نیستند.
به گفته این فعال موسیقی نواحی لازم است زمینههای لازم برای ثبت و ضبط لالاییها، «کارآوا» ها و دیگر شاخههای موسیقی نواحی فراهم شود. اصلا زمان آن رسیده که موسیقی محلی و همه ارزشهایش را بشناسیم و حفظ کنیم. از سوی دیگر لازم است به نوکردن این نغمهها یا بهروز کردنشان بپردازیم. نغمههای محلی تا زمانی زنده میمانند و نسل به نسل منتقل میشوند که با تمام ارزشها و اصالتهاشان نو شوند و امید میرود همه سازمانها و نهادهای مرتبط فرهنگی، دست در دست همدیگر بگذارند و موسیقی اقوام گوناگون ایرانی را زنده و جاری نگه دارند.