شش نکته برای تمرین پاساژهای سریع (۱)
مقدمه
نواختن تمیز و راحت قطعات و پاساژهای سریع یکی از دغدغه‌های اصلی هر نوازنده است. برای رسیدن به هماهنگی، رها بودن و عکس‌العمل درست دست چپ و راست نیازمند روش‌های علمی و کاربردی هستیم که در مقاله زیر به اختصار به آنها اشاره می‌شود. (زهرا نصیری)
شش نکته برای تمرین پاساژهای سریع (ویولنیست سوزانا کلاین)
سوزانا کلاین برای بهبود چابکی و هماهنگی دست چپ و راست به ویولنیست‌هایی که قصد دارند مهارت خود را در نوازندگی بالا ببرند توصیه‌هایی ارائه می‌دهد:
مهارت در نوازندگی سرمست کننده است. همه ما دوست داریم سریعتر و راحت‌تر بنوازیم. استقلال بیشتر انگشتان، اجرای تمیزتر پاساژها و هماهنگی بهتر بین دست‌ها از آرزوهای ماست. برای تمرین کردن بخش‌های سریع رپرتوارمان هم روش هنری و هم روش علمی وجود دارد. افزایش تدریجی سرعت مترونوم تنها تا حدی موثر است زیرا نواختن سریع از نظر فیزیکی، عصبی و روانشناختی کاملاً با نواختن آهسته متفاوت است. پیش از اینکه توصیه‌های تمرینی را ارائه دهم بیایید درباره اصول فیزیکی مهمی که باید رعایت شود صحبت کنیم:
در پاساژهای سریع مهمترین اهداف باید شامل موارد زیر باشد:
- تنظیم عالی دست چپ
- بازوهای شل و رها (چپ و راست) و دست چپ نرم و منعطف
- انگشتان سریع (حرکت انگشتان چه در جهت بالا، پایین، کناری یا روی سیم)
- آرشه کشی دقیق و برنامه‌ریزی شده
در اینجا شش روش برای تمرین وجود دارد که بر روی چهار اصل بالا تمرکز دارند:
۱- به هدف بعدی نزدیک شوید!
اگر یک انگشت از محل مورد نظر خود دور باشد باید سریعتر عمل کنید تا در زمان درست به نت برسید. زیرا مجبورید مسافت بیشتری را طی کنید. به همین دلیل تنظیم دست چپ بسیار مهم است. مطمئن شوید که نوک انگشتان عمود بر صفحه گریف قرار گیرند و به سمت بالا در هوا نباشند. برای اطمینان از تنظیم صحیح دست چپ این تمرین را امتحان کنید:
نت اول را بسیار آهسته بنوازید و در حالی که این کار را انجام می‌دهید انگشت بعدی خود را بالای نت دوم نگه دارید. سپس آن نت را بنوازید و انگشت بعدی را بالای نت سوم قرار دهید. اگر در حال نواختن نتی پایین‌تر هستید مانند حرکت از انگشت ۴ به ۳، می‌توانید فراتر از نگه داشتن انگشت عمل کنید و انگشت خود را زودتر روی سیم قرار دهید:
قسمتی از کنسرت‌های شماره ۵ موتسارت:
که به این صورت اجرا می‌شود:
x یعنی انگشت را بالای نت مقصد نگه دارید.
فقط روی سیم دست باز می بنوازید.
می‌توانید انگشت دوم و سوم را زودتر آماده کنید و روی سیم قرار دهید.
نزدیک شدن به نت مقصد بعدی گاهی به این معناست که به زودی نتهایی را که قبلاً نواخته‌ایم رها کنیم تا انگشتان برای نت بعدی آماده شوند. در اینجا مثالی از سمفونی اسپانیول اثر لالو آورده شده است:
برای آمادگی از قبل انگشتان در تعویض سیم، انگشتان علامت گذاری شده را بلافاصله بعد از اجرا بلند کنید.
نزدیک شدن به نت مقصد بعدی شامل آماده سازی برای تغییر سیم‌ها در دست چپ نیز می‌شود. این به معنای حرکت افقی انگشتان علاوه بر حرکت عمودی است. تغییرسیم‌ها این فرصت را به ما می دهد که انگشتان را زودتر روی سیم قرار دهیم. سعی کنید قرار دادن زود هنگام انگشتان را که پس از تغییر سیم اتفاق می‌افتد تمرین کنید:
برای تعویض سیم آماده باشید. هنگامی که آخرین نت را می‌نوازید، نتهایی را که با علامت مشخص شده‌اند را با انگشت بگیرید.
مفهوم «نزدیک به هدف» برای آرشه هم صدق می‌کند. حرکات اضافی آرشه را در تغییر سیم‌ها به حداقل برسانید. آرنج را کمی زودتر به سمت سیم جدید حرکت دهید تا برای سطح سیم بعدی به خوبی آماده باشید. تعویضی نرم و روان داشته باشید. دراینجا یک تمرین کاربردی برای دست راست و چپ آورده شده است: برای تغییر سیم‌هایی که با دایره قرمز مشخص شده اند.
به این صورت تمرین کنید:
یا به این روش:
