دانش و عمل خوانندگی (۱)

دانش و عمل خواننـدگی (۱)
(خودآموز آوازخوانی)
ریک گــارد
در سال‌های اخیر و بر اساس ضرورت زمان، نیاز و رشد دانش، گرایش به روش‌های پرورش و تربیت صدا در اصطلاح صداسازی، بر پایه علومی چون آواشناسی، آناتومی و فیزیولوژی فزونی یافته است. نیازی که جای خالی آن در سنت‌های آموزشی آوازی ما وجود داشته است. چراکه سالیان دراز آموزش آواز در ایران بر اساس انتقال شفاهی گوشه‌ها با روش‌های تجربی و کم‌توجه به علوم روز ادامه داشته است، یا در نهایت به آموزش با متدهای آموزش سلفژ نامرتبط با ساختار زبان فارسی پرداخته شده است. طبیعی است اگر این نیاز جامعه و هنرجویان جوان، با شتاب‌زدگی و ضعف دانش در انتقال و آموزش، و نیز برخی مخالفت‌های مخالفان سنتی بی‌اطلاع از پیشرفت‌های علمی مواجه شود، بی‌شک کمکی به رشد علم آموزش و آواز نخواهد شد و نهایتاً همان جریان زمان‌برِ استثناپرور ادامه خواهد یافت.

لذا ضرورت دارد با دقت و پژوهش برای گرایش‌های مختلف آوازی اعم ازآواز اصیل ایرانی، پاپ، و سایر کاربری‌های حرفه‌ای صدا، آموزش‌ها و تمرینات به‌روزرسانی و ایرانیزه شود. امیدوارم چنین روندی با پایه‌گذاری رشتۀ آواز در دانشگاه صورت پذیرد.

یکی از مباحث صدا که در آموزش و تمرینات آن ضعف داریم، بحث تنفس دیافراگمی و ساختار و نحوۀ عملکرد اندام‌های تنفسی و نقش آنها در تولید صدا و تمرینات مرتبط است. مثلاً توجه به نقش و عملکرد یکسان دیافراگم در انسانها اعم از خوانندگان(اپرا، پاپ، سنتی و…) بازیگران، گویندگان و… و آگاهی از پیشرفت تدریجی این عضله و ظرفیت‌های تنفسی مفید مرتبط با صدا، ضرورت انجام چنین تمرین‌هایی را برای هر خواننده در هر شیوه‌ای دو چندان می‌نماید. تمرین‌هایی که جز توصیه‌های اندک از آن غافل بوده‌ایم.

نکات و تمرینات ارائه شده از مجموعۀ «خودآموز خوانندگی»، ریک گــارد برای پرورش صداست. خواننده و نویسنده‌ای که اجراهای فراوانی در گوشه و کنار دنیا داشته و تجربه‎‌های ارزشمندی از این اجراها دارد. از آثار زیبایش می‌توان به آلبوم «حقیقتی دربارۀ عشق» با برخی موسیقی‌دانان اشاره کرد. افزون بر آن، وی خالق مجموعۀ «دکتر صــدا» است.

این مجموعه نیز یکی دیگر از دستورها یا مجموعه تمرینات آموزشی صداسازی یا پرورش صداست که نگارنده سعی دارد مانند مطالب، نقدها و ترجمه‌های دیگرش (کتابهای آوازخوانی (هوگو پینکستربور)، تکنیک آواز (لارا برانینگ هندرسن))، در اختیار هنرآموزان و هنرجویان قرار دهد. امید که مورد استفادۀ علاقمندان این حوزه به ویژه معلمان آواز قرار گیرد. (سعید مجیدی)

• تذکر: لطفاً با پرهیز از زیاده‌روی، و برنامه‌ریزی و پیشرفتی گام به گام تمرینات را انجام دهید. و از برخی تمرین‌ها به آسانی نگذرید و روی هر یک از آنها کار کنید.

هر وقت فشار یا دردی در صدایتان احساس کردید به سرعت تمرینات را متوقف کنید. شاید تمرین را زیاد یا غلط انجام می‌دهید. بدن بهتر می‌داند، پس به واکنش‌های غیرارادیتان اعتماد کنید. به‌خاطر داشته باشید عوامل بسیاری بر صدایتان تاثیر می‌گذارد مانند: خستگی، دوره‌های هورمونی زنانه، نوشیدنی‎‌های الکلی، دود و سیگار. و برخی از بهترین رفتارها برای سلامت شما و صدایتان از این قرارند: غذای خوب، خواب خوب، نوشیدن آب فراوان، پرهیز از داد و فریاد و در کل زیست سالم.